Z cyklu: piękne jubileusze podczas SACROEXPO

Sandomierz kusi bogatą ofertą turystyczną i wspaniałymi zabytkami

Początki diecezji sięgają 1818 roku. Jak zaczęła się ta historia?

Utworzenie diecezji sandomierskiej przez papieża Piusa VII wiąże się bezpośrednio
z reorganizacją granic państwowych w Europie na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego. To musiało pociągnąć za sobą przystosowanie do nich struktur kościelnych. W związku z tym, w całkowicie zależnym od carskiej Rosji Królestwie Polskim została powołana do istnienia warszawska metropolia kościelna, natomiast Sandomierz stał się stolicą jednej z ośmiu diecezji wchodzących w skład metropolii. Jej obszar wyznaczały: rzeki Wisła, Pilica, Czarna i Góry Świętokrzyskie. Jednocześnie zniesiono czasowo diecezję kielecką, której terytorium podzielono zgodnie z granicami państwowymi pomiędzy diecezje krakowską i sandomierską. Pierwszym biskupem sandomierskim papież mianował ks. Szczepana Hołowczyca (1741-1823). Został on jednak wkrótce przeniesiony do Warszawy w randze arcybiskupa metropolity oraz prymasa Królestwa Polskiego. Dlatego fatyczne stworzenie struktur oraz koniecznych instytucji diecezjalnych spoczęło na barkach drugiego biskupa - franciszkanina Adama Prospera Burzyńskiego (1755-1830). Pracował on wcześniej w Górnym Egipcie, pełniąc tam urząd prefekta apostolskiego oraz w Ziemi Świętej. W naszym archiwum przechowujemy pisane przez niego kazania w języku arabskim. Wiadomo również, że po Sandomierzu chodził nieraz
w stroju tureckim. Cieszę się, że podczas pracy w watykańskiej Kongregacji Kościołów Wschodnich bywałem niejednokrotnie w krajach, gdzie pełnił posługę mój wybitny poprzednik.

Jakie ważne wydarzenia miały miejsce podczas 200 lat istnienia diecezji? Które w sposób szczególny zachowały się w jej historii?

Duchowni, osoby zakonne i wierni świeccy diecezji dzielili dole i niedole Ojczyzny. Angażowali się w powstania narodowe,
w walkę o odzyskanie niepodległości i w obronę suwerenności odrodzonej Polski. Byli zsyłani na Syberię przez carskich urzędników i męczeni w niemieckich obozach koncentracyjnych. 20 księży diecezji sandomierskiej zostało zabitych przez Niemców. Doświadczali również prześladowań ze strony komunistów, zaś bp. Piotra Gołębiowskiego porwano nawet z pałacu biskupiego w Sandomierzu. Jeżeli chodzi o znaczące wydarzenia z historii, należy tutaj wspomnieć przede wszystkim nową reorganizację terytorialną Kościoła w Polsce, dokonaną przez św. Jana Pawła II 25 marca 1992 r. Jej owocem było miedzy innymi oddzielenie Radomia od Sandomierza i erygowanie diecezji radomskiej. Z kolei do diecezji sandomierskiej, która utraciła w wyniku wspomnianej reformy ponad 50 proc. terytorium, włączono Stalową Wolę, Tarnobrzeg czy Janów Lubelski. W historii diecezji ważne były także synody o charakterze ustawodawczym. Trzeci z kolei synod rozpoczął się przed rokiem i powinien zakończyć się za około dwa lata. Diecezja sandomierska liczy obecnie 242 parafie, 634 księży diecezjalnych oraz 687 tysięcy wiernych.

W jaki sposób przebiegają obchody jubileuszu?

Obchody jubileuszu upamiętniliśmy różnymi publikacjami, sympozjami i wystawami, z których ostatnia jest obecnie prezentowana w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu oraz w Muzeum na Zamku Sandomierskim. Poszczególne stany, grupy kościelne i zawodowe  gromadzą się ponadto na swoich celebracjach jubileuszowych. Przewodniczą im biskupi z całej Polski. Są obecni przedstawiciele rządu, parlamentarzyści, związkowcy i ludzie kultury. Główne uroczystości jubileuszowe, na które serdecznie zapraszamy, odbędą się w bazylice katedralnej w Sandomierzu dnia 16 czerwca o godz. 11.00.

 Zapraszamy do wspólnego świętowania jubileuszu na stoisko Diecezji Sandomierskiej  podczas targów SACROEXPO na stoisku E25.

(MB)